نورپردازی معماری و مبلمان شهری

نورپردازی شهری و اجزای آن

نورپردازی شهری در واقع ترکیبی از نورپردازی معابر، بناهای ساختمانی، مبلمان شهری، سامانه های حمل و نقل عمومی، مجسمه ها و آبنماها، بیلبوردها و غیره می باشد. هرکدام از این المان ها با قواعد خاصی نورپردازی می شوند به گونه ای که هم در روز و هم در شب بتوانند جلوه و زیبایی خاصی را در محیط ایجاد نمایند. نورپردازی شهری در شب اهمیت ویژه ای پیدا می کند و باعث ایجاد حس امنیت، آسایش و جذابیت محیط های شهری می شود. به کار بردن یک نورپردازی مناسب در فضاها و مناظر شهری می تواند تاثیر قابل توجهی در ذهنیت افراد داشته و حتی از عوامل معرفی یک شهر محسوب شود. به طور مثال مجسمه ها یا آبنماهایی که میادین اصلی شهر قرار دارند اگر در شب به درستی نورپردازی شوند می توانند ضمن ایجاد زیبایی بصری از نمادها و نشانه های این شهرها محسوب شوند.

نورپردازی معماری شهری چیست ؟

نورپردازی شهری در واقع دامنه ی گسترده ای از انواع نورپردازی فضاهای مختلف را در برمی گیرد. یکی از این فضاها نورپردازی خیابان ها و معابر است که به رانندگان و عابران پیاده در پیدا کردن مسیرشان کمک می کند و ضمن نشان دادن مسیر می تواند امنیت عبور و مرور عابران را نیز تامین کند. برای نوپردازی خیابان ها و گذرگاه ها می توان هم از چراغ های فتوسل استفاده کرد که در روز نور خورشید را جذب می کنند و شب روشنایی ایجاد می کنند و هم می توان از چراغ های ال ای دی در نورپردازی معابر و سطح شهر استفاده کرد که مصرف انرژی کمتری داشته و نور بهینه تری را منتشر می سازند.

نورپردازی مناسب می تواند یکی از عوامل تقویت کننده هویت یک مکان و ارتقا شخصیت ویژه آن محسوب شود و از طرفی نقشی اساسی در جلوه و زیبایی شهر خواهد داشت. برای نوپردازی معماری و مبلمان شهری روش ها و تکنیک های متفاوتی وجود دارد که بر اساس سه مولفه تعیین می شوند. یک هدف نورپردازی، دو ویژگی های منبع نور و سه موقعیت قرارگیری منبع نور که در ادامه به هریک از این مولفه ها به صورت مختصر می پردازیم :

هدف نورپردازی معماری و مبلمان شهری

فضای شهری مانند هر فضای دیگری دارای عناصر و اجزای متفاوتی است که شامل سطوح و فضاهای مختلف می باشد. در یک دسته بندی کلی می توان گفت نقش اساسی نورپردازی در محورهای زیرخلاصه می شود :

• کاهش تصادفات رانندگی در شب
• افزایش میزان امنیت در رفت و آمد عابران
• ایجاد حس امنیت و آرامش به شهروندان بعد از تاریکی هوا
• ایجاد روشنایی مناسب کاربری ایستگاه های اتوبوس و مترو
•  هویت بخشی و جلوه دادن به مجسمه و آبنماهای شهری
• مشخص نمودن مسیر گذرگاه عابران، دوچرخه سواران و راننده ها
• مشخص نمودن تابلوهای تبلغاتی و بیلبوردهای شهری
• ایجاد حس آرامش و امنیت با اجرای نورپردازی مناسب در فضای سبز و پارک ها

در یک دسته بندی کلی می توان گفت که عناصر یک فضای شهری که متناسب با مکان نورپردازی می شوند شامل سطوح، حجم ها و فضاهای مختلف هستند که نورپردازی کف، سقف و بدنه این مکان ها، سطوح نورپردازی را تشکیل می دهند. مبلمان شهری، مجسمه ها و آبنماها، درختان و فضای سبز، تشکیل دهنده احجام هستند و در آخر فضاهایی که فعالیت ها و کاربری ها در آنها رخ می دهد از دیگر عناصر فضاهای شهری می باشند.

منابع نوری قابل استفاده در نورپردازی معماری و مبلمان شهری

چراغ ها یا روشنایی هایی که برای نورپردازی مبلمان شهری و فضاهای مختلف مورد استفاده قرار می گیرند باید به درستی و متناسب با هر فضایی انتخاب شده و به کار روند. در به کار بردن منابع نوری مختلف باید از کارشناس طراح کمک گرفت تا بتواند شما را در انتخاب چراغ مناسب راهنمایی کند. منابع نوری بسته به شکل انتشار نورشان به سه دسته منبع نقطه ای، خطی و سحطی تقسیم می شوند. این منابع نور را می توان به گونه ای استفاده کرد که هم به صورت آشکار نصب شوند و یا اینکه منبع نور پنهان باشد و تنها پرتوهای نور آن در محیط منتشر شود.

گاهی ممکن است نمایان بودن منبع نور سبب ایجاد خیرگی گردد و یا ممکن است منظره نامطلوبی را ایجاد کند که در این صورت ترجیح بر آن است که منبع نور پنهان باشد. در مواردی که منبع نور آشکار است باید با سایر تجهیزات نورپردازی و همچنین مبلمان شهری هماهنگ باشد. به طور مثال در نورپردازی پل، میدان، آبنما و یا سایر المان های شهری مثل مجسمه ها و نمادها آشکار بودن منبع نور حتی در زیبایی تاثیر بیشتری می گذارد. در نقطه مقابل مثلا در زمان نورپردازی بیلبورد تبلیغاتی هدف دیده شدن پروژکتورها نیست بلکه فقط کافیست محتوای تابلو یا بیلبورد نمایان شود.

موقعیت قرارگیری منبع نور در نورپردازی شهری و مبلمان آن

منبع نور می تواند در وضعیت های مختلفی نسبت به سوژه قرار گیرد مثلا تابش نور از بالا، تابش نور از پایین یا مستقیم حالت هایی هستند که در آن ها منبع نور خارج از عنصر مورد نورپردازی قرار می گیرد. در برخی مواقع نیز چراغ داخل عنصر کار گذاشته می شود و موجب روشنایی کل آن می گردد. نورپردازی مستقیم یکی از تکنیک های نورپردازی است که برای نورپردازی مسیرها استفاده می شود. در این شیوه از لامپ های متعددی استفاده می شود و البته می توان از نورپردازی نقطه ای نیز استفاده کرد.

نورپردازی از بالا شیوه ای از نورپردازی است که برای سطوح افقی استفاده می شود به طور مثال نورپردازی خیابان ها، تونل ها و بسیاری از فضاهای دیگر از بالا انجام می شود. نورپردازی از پایین معمولا در گذرگاه هایی که از کف نورپردازی می شوند، مجسمه ها، فواره ها و درختان انجام می شود. همه این موارد نورپردازی بیرونی هستند. نوع دیگری از موقعیت قرارگیری منبع نورپردازی نیز، نورپردازی درونی است که برای سطوح عمودی و وسایل حجم دار استفاده می شود.

برای انجام نورپردازی درست در محیط شهری و همچنین نورپردازی المان های شهری نیاز به درک مناسبی از مولفه های اصلی نورپردازی است و باید از روش ها و تکنیک های درست استفاده کرد. نورپردازی هریک از المان های معماری و مبلمان شهری نیازمند چراغی خاص با ویژگی های منحصر به فرد می باشد که این مهم باید با کمک کارشناس نورپردازی انجام شود.