تجهیزات پر استفاده در نورپردازی نمای ساختمان – چراغ دیواری و چراغ خطی

نورپردازی نمای ساختمان با چراغ دیواری و چراغ خطی

در ادامه مقالات گذشته و در خصوص تجهیزات پر استفاده در نورپردازی نمای ساختمان، در این گفتار به بررسی نمونه های دیگری از محصولات روشنایی می پردازیم که شاید نسبت به سایر چراغ ها استفاده کمتری درنما داشته باشند، اما به کارگیری این ادوات هر چند به صورت محدود، جلوه ای متفاوت و خاص به نمای ساختمان می بخشد. این نمونه ها عبارتند از چراغ های دیواری و چراغ های خطی.

در دیدگاه بعضی طراحان در نورپردازی نمای ساختمان محل نصب مهمترین عامل انتخاب چراغ است و ویژگی های خود محصول در الویت های بعدی قرار می گیرند. ولی در هر صورت در انتخاب تجهیزات روشنایی برای نمای ساختمان، مجموعه ای از عوامل مثل موقعیت قرارگیری بنا، زاویه دید، همجواری ها، متریال بدنه، سبک طراحی نما و جزئیات نما تاثیرگذار هستند که پس از بررسی توسط طراحان، محصولات مناسب انتخاب می شوند. البته مواردی مثل سلیقه کارفرما و بودجه پروژه هم در این گزینش تاثیرگذار هستند.

درکنار موارد گفته شده تمامی چراغ ها و ازجمله چراغ های مورد نظر در این جستار، همگی دارای ویژگی هایی هستند که در انتخاب آنها نیزموثراست. بنابراین طراحان نورپردازی با توجه به اطلاعات علمی خود و تجربه های روشنایی نما و پس از بررسی اطلاعات گردآوری شده، طرح مورد نظر را پیشنهاد می دهند. در این راستا ابتدا به ویژگی های چراغ های دیواری و چراغ های خطی اشاره می کنیم.

چراغ های دیواری

همانطور که از عنوان این نوع از تجهیزات آشکار است، این چراغ ها بر روی دیوار نصب می شوند و نکته اول در مورد به کارگیری آنها این است که درنمای ساختمان هایی قابل استفاده هستند که دارای متریال غیر شفاف (Solid) هستند مثل سنگ، کامپوزیت پنل، آجر و… . این نوع چراغ قابلیت پرتاب نور را به سمت بالا یا به سمت پایین، در صورت یکطرفه بودن و روشنایی در دو جهت را در صورت دوطرفه بودن دارا هستند. این چراغ ها می توانند با توجه به ساختار لنز خود، دارای توزیع پرتو باریک یا گسترده، پخش نور متقارن یا نامتقارن، پرتاب نورکوتاه یا بلند باشند.

بیان این نکته ضروری است که منظور از چراغ دیواری در این مقاله، چراغ هایی است که نور را بر روی همان دیواری که نصب می شود ساطع می کند، چون دیوار ساختمان می تواند محل نصب انواع دیگری از چراغ ها هم باشد که هدف روشنایی قسمت های دیگری از ساختمان مثل درب ورودی می باشد. نوع نصب این محصولات می تواند در راستایی واقع شود که نور را به صورت افقی یا عمودی بتاباند که شکل جزئیات نمای ساختمان در این موضوع بسیار تعیین کننده هستند. انواعی از چراغ های دیواری هستند که می توانند درسه و یا چهار جهت نور بتابانند، فاصله ی نصب آنها به نظر طراح نورپردازی، محل نصب و نوع انتشار نور چراغ بستگی دارد. در نماهایی نصب می تواند به گونه ای انجام شود که پرتو های نوری همپوشانی داشته و شکل هایی بدیع و جذاب ایجاد کنند. چراغ های دیواری که برای نمای بیرونی ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند به علت مواجه شدن با عواملی مثل باد و باران و گرد و غبار، باید حتما دارای درجه حفاظت حداقل 65 باشند (IP 65). نسل جدید این ادوات معمولا دارای لامپ های ال ای دی هستند که کیفیت نوری بهتری دارند.

البته بعضی از شرکت ها، انواعی از این چراغ با قابلیت تعویض لامپ دارند نیز تولید می کنند، ولی با توجه به اینکه محل نصب این چراغ در نما برای تعویض لامپ کار بسیار دشواری است، انواع دارای لامپ ال ای دی آن بیشتر پیشنهاد می شود چون دارای عمر مفید بیشترو خرابی کمتری هستند. همچنین کیفیت بالای سایر قطعات به دلیل دسترسی دشوار برای تعمیر یا تعویض چراغ بسیار پر اهمیت می باشد.

چراغ خطی

در مقالات گذشته درباره نورپردازی به شکل نور خطی گفته شد، اما محصول مورد بررسی در آن گفتار، ریسه های نوری بود. یکی انواع ادوات مورد استفاده در نما که بیان بصری خطی دارد، خود چراغ های خطی است که دارای یک بدنه با سطح مقطع چهارگوش است درابعاد گوناگون و به شکل مربع یا مستطیل ساخته می شوند. یک سطح این محصول با یک دیفیوزر پلیمری برای عبور و پخش یکنواخت نور پوشیده شده است.

طول این چراغ به صورت سفارشی تولید می شود. این محصول هم به صورت روکارو هم توکار تولید و نصب می شود. جنس بدنه معمولا از اکسترود آلومینیوم یا پلیمر است. بنابراین بسیار سبک هستند و نصب آن به صورت روکار هم بلامانع است. بدیهی است که برای نورپردازی نمای ساختمان با چراغ خطی باید حتما از نوع درجه حفاظت دار آن (IP) بهره گرفته شود.

یکی دیگر از انواع چراغ هایی که بعضی از طراحان به صورت خلاقانه از این محصول در نورپردازی نمای ساختمان هم بهره می برند، سنگ های نورانی هستند. این نوع منبع نوری نسل جدیدی از چراغ هستند که جنبه بصری زیبایی ایجاد می کنند.ساختار آن مجموعه ای از ال ای دی هستند که داخل پوششی از رزین اپوکسی قرار می گیرند. و به دلیل پوشش غیر شفاف اطراف ال ای دی ها، خیرگی ندارند.

این چراغ با هدف قرارگیری به صورت دفنی در کف و در فضاهای بیرونی طراحی و ساخته شده است ولی همانطور که گفته شد در نما هم مورد استفاده قرار می گیرند. به علت به کارگیری در محیط باز دارای درجه حفاظت بالایی هستند. این محصول به صورت سفارشی و در ابعاد گوناگون تولید می شوند. البته بیان این نکته بسیار ضروری است که این چراغ به دلیل متریال رزین دارای وزن قابل توجهی است، بنابراین نصب آن در نما، مخصوصا به صورت روکار اصلا توصیه نمی شود و بهتر و امن تر است که در صورت استفاده از آن در نورپردازی نمای ساختمان حتما به صورت توکار مهار شود.