چاه ارت چیست، چگونه اجرا شود و چه ملزوماتی دارد؟

اجرای چاه ارت و ملزومات آن

چاه ارت یا همان سیستم اتصال به زمین به چاله ای حفر شده عمیقی در زمین گفته می شود که مجموعه ای از هادی ها را تشکیل می دهد. این هادی ها به شکل موازی به هم متصل هستند که در صورت بروز هرگونه مشکل جریان الکتریکی، اختلاف پتانسیل به وجود آمده را در زمان بسیار کمی به زمین انتقال می دهند. چاه ارت به دو روش عمقی و سطحی اجرا می شود که از روش اول برای چاه هایی با عمق زیاد و از روش دوم نیز برای چاه هایی تا عمق 80 سانتی متری استفاده می کنند. به طور معمول برای پیاده سازی این سیستم در انواع ساختمان ها، منازل مسکونی و محل های صنعتی مانند کارخانه ها، بیمارستان ها، ادارات و…بهتر است از چاه ارت عمقی بهره برداری شود.

مراحل اجرای چاه ارت

برای احداث یک چاه ارت عمقی استاندارد باید عوامل مختلفی را بررسی و مراحلی را طی نمود که در ادامه به ذکر آنها خواهیم پرداخت.

1-بررسی عوامل محیطی و محل احداث چاه ارت

پیش از حفاری چاه ارت لازم است ابتدا عواملی همچون مقاومت خاک، رطوبت خاک، شرایط محیطی، محل نصب، نمک های محلول و… را بررسی کرده تا بهترین محل را برای اجرای چاه ارت برگزینیم.

2-حفر چاه ارت

پس از اینکه نقطه ای مناسب برای احداث چاه ارت پیدا کردیم، حال می بایست حفاری را آغاز کنیم. در این مرحله حفاری خاک را تا عمقی پیش می بریم که رطوبت خاک آشکار شود؛ از این رو معمولا چاه ارت را در محل هایی مانند باغچه، زمین چمن و… احداث می کنند.

3-کارگذاری الکترود های زمین یا ورقه های مسی

الکترود زمین، میله ای رسانا است که در زمین قرار می گیرد و از طریق هادی ها به سیستم برق ساختمان متصل می گردد و مسیر عبور جریان الکتریکی اضافی را به زمین ایجاد می کند. این الکترود ها در انواع مختلفی از جمله قائم، افقی و صفحه ای تولید می شوند که استفاده از انواع قائم آن نیز برای ساختمان ها به دلیل سهولت در نصب و قیمت مناسب پیشنهاد می شود. با این وجود الکترود های زمین تنها در صورتی مورد استفاده قرار می گیرند که در محل نصب امکان حفر زمین نباشد. در غیر این صورت ورقه هایی مسی را جایگذاری می کنند که عملکردی مشابه با الکترود ها دارند.

4-پر کردن چاه ارت به وسیله مواد کاهنده مقاومت زمین

در ادامه و پس از نصب الکترود های زمین، لازم است تا چاه ارت را به کمک مواد یا ژل های کاهنده پر کنیم. از این مواد به منظور پایین آوردن مقاومت الکتریکی زمین در مناطق خشک که رطوبت خاک در آن ها پایین است، استفاده می شود.

5-اندازه گیری میزان مقاومت چاه ارت

از مراحل ضروری و مهم در اجرای چاه ارت، تست مقاومت سیستم اتصال به زمین یا به اصطلاح ارتینگ می باشد. در این مرحله به وسیله دستگاه ارت تستر می بایست از نحوه کارکرد چاه ارت اطمینان حاصل کرد تا از پدید آمدن نقص احتمالی در عملکرد سیستم جلوگیری نمود. تست مقاومت چاه ارت نیز باید سالیانه توسط افراد متخصص و مجهز به ابزار های تستر صورت بگیرد و می بایست مقاومت آن زیر 2 اهم باشد.

6-نصب دریچه بتنی چاه ارت

نصب دریچه چاه ارت مرحله پایانی و کامل کننده سیستم ارتینگ است که از بتن ساخته شده و از استحکام بالایی برخوردار است. این دریچه روی بخش فوقانی چاه قرار می گیرد و سیم مسی ارت را به شینه ارت متصل کند. از این دریچه به منظور دسترسی، اندازه گیری مقاومت سیستم، مرطوب کردن چاه و بازدید از آن استفاده می شود.

تا به این قسمت مقاله، ما تمامی مراحل راه اندازی و اجرای چاه ارت را به همراه نکات مهم و کاربردی بررسی کردیم. پس در گام بعدی، قصد داریم تا کاربران را با ملزومات و تجهیزات مورد نیاز برای راه اندازی سیستم ارتینگ آشنا کنیم.

تجهیزات و ملزومات اجرای چاه ارت

1-سیم مسی

فلز مس از رساناهای قوی جریان برق محسوب می شود و قادر است ولتاژ اضافی را به خود جذب کرده و آن را به زمین منتقل کند. به این دلیل سیم مسی از بهترین گزینه ها در انتقال مقاومت بوده و در چاه ارت بسیار کاربرد دارد.

2-صفحه مسی

این صفحه ها از جنس مس تولید شده که به طور عمودی در داخل چاه ارت جایگذاری می شوند و سیم های مسی به منظور انتقال ولتاژ اضافی به این ورقه ها جوش می خورند.

3-الکترودهای زمین

همانطور که گفته شد، این قطعات میله هایی مسی هستند که نقش مسیر عبوری ولتاژهای اضافی وسایل الکتریکی داخل خانه را ایفا می کنند و فقط زمانی آن ها را به کار می گیریم که امکان حفاری زمین برای ما وجود نداشته باشد.

4-بنتونیت

بنتونیت در واقع همان مخلوط ذغال و نمک است و یک الکترولیت محسوب می شود که به منظور پر کردن چاه ارت مورد استفاده قرار می گیرد.

5-شینه ارت و کلمپ

شینه ارت جزء تجهیزات اتصالاتی سیستم ارتینگ محسوب شده و مسئول هدایت جریان الکتریکی به قطعات مختلف است. از اتصالات دیگر چاه ارت می توان به کلمپ نیز اشاره کرد.

6-کابلشو

کابلشو یکی دیگر از تجهیزات سیستم ارتینگ است که وظیفه اتصال کابل ها به یکدیگر را بر عهده دارد که در انواع مختلفی تولید می شود.

7-جوش

برای اتصال سیم مسی به صفحه مسی از قطعه ای به نام جوش که در دو نوع جوش احتراقی(( یاcad weld )) و جوش آرگون ((یا TIG)) موجود است، استفاده می کنیم. نکته مهم در تفاوت این دو نوع جوش، سرعت بالا و هزینه پایین جوش احتراقی نسبت به جوش آرگون می باشد.

8-مواد یا ژل کاهنده مقاومت زمین

ژل کاهنده مقاومت زمین از موادی محسوب می شود که در سیستم ارتینگ بسیار موثر بوده و کارایی آن را از طریق پایین آوردن مقاومت الکتریکی زمین، افزایش می دهد.

توصیه های نهایی

ما در این مقاله تلاش کردیم تا تمامی مراحل و ملزومات اجرای چاه ارت را برای کاربران گرامی به صورت کامل شرح دهیم و از ذکر مطالب اضافی که در این مقاله نمی گنجند، پرهیز نمودیم. قطعا احداث و نصب چاه ارت نیازمند نکات ریز و تکمیلی دیگری همچون ابعاد سیم و صفحه مسی، نمره کابلشو، اندازه شینه مسی و… است که کاربران عزیز می توانند آن ها را در مقالات دیگر دنبال کنند. امیدواریم که این متن در فهم خوانندگان عزیز از چاه ارت یا سیستم ارتینگ موثر واقع شده باشد.