تجهیزات پر استفاده در نورپردازی نمای ساختمان – جت لایت
در این گفتار و در ادامه مبحث معرفی تجهیزات روشنایی، به توضیح درباره یکی دیگر از تجهیزات پر استفاده نورپردازی نمای ساختمان یعنی جت لایت می پردازیم. در شهرسازی و معماری شهری توجه به جلوه ظاهری بنا، یکی از بخش های مهم و جذاب در صنعت ساختمان سازی است. نورپردازی سطوح بیرونی ساختمان می تواند جلوه ای خارق العاده به بنا ببخشد. مخصوصا در شهرهای بزرگی مثل تهران که سرمایه گذاران این صنعت با توجه به هزینه های کلانی که در این زمینه انجام می دهند، دوست دارند که ظاهر بیرونی ساختمان هم، در شب هنگام همانند روز جلوه ای متفاوت داشته باشد و در بین خیل ساختمان های اطراف، خودنمایی کند. درعلم روشنایی و نورپردازی یکی از مهمترین نکات، شناخت ادوات و تجهیزات روز بازار می باشد. به بیانی دیگر طراحان با آگاهی از لوازم و چراغ های موجود و آشنایی با ساختار فنی و مشخصات نوری آنها، می توانند محصول منتخب را در بهترین و مناسب ترین مکان مورد استفاده قراردهند.
انتخاب تکنیک مناسب نورپردازی نما
برای هویت بخشی به نمای ساختمان در شب، روش های متعددی وجود دارد. بعضی ها سطوحی با روشنایی یکنواخت را می پسندند و بعضی دیگر نورپردازی نما با چراغ های جداگانه را ترجیح می دهند. افرادی نورپردازی تک رنگ (Monochrome) را انتخاب می کنند و کارفرمایانی استفاده ازنورپردازی رنگین (Polychrome) نما را مد نظر دارند. ایجاد تکنیک های متفاوت در هر شاخه از جمله نورپردازی نما با راهکارهای خلاقانه امکان پذیر می شود. در این راستا از حربه هایی که می توان به کمک آنها، نورپردازی هایی متنوع ولی در عین حال جذاب ایجاد کرد، به مواردی مثل انتخاب متفاوت چراغ ها، جانمایی گوناگون تجهیزات، انتخاب یک چراغ یکسان ولی با ویژگی های متفاوت (نوع لامپ، توان، رنگ نورو زاویه تابش) اشاره کرد.
بدیهی است که در کنار سلیقه کارفرما، انتخاب تکنیک مناسب برای نورپردازی نمای ساختمان به گزینه های متعدد و متفاوتی مثل موارد زیر نیز بستگی دارد:
- سبک طراحی نما
- بررسی سایت پلان پروژه و موقعیت بنا در سایت، همسایگی ها، زاویه دید
- جزئیاتی مانند رنگ مصالح، جنسیت و بافت مصالح، حضورابزارهای احتمالی، ابعاد نما و تناسبات بصری، اختلاف سطح، جهت قراگیری فرم ها
- اقلیم موقعیت بنا
در نهایت بعد از بررسی و نتیجه گیری این نکات، نوبت به انتخاب چراغ مناسب برای پروژه می رسیم.
جت لایت
نورپردازی خطی نمای ساختمان یکی از تکنیک های جذاب و پرطرفدار است. البته همانطور که گفته شد این روش باید با توجه به نکات ذکرشده انجام شود. به کارگیری چراغ جت لایت بهترین روش مورد استفاده برای نورپردازی خطی با پرتاب نور بالاست. نور ساطع شده از چراغ جت لایت با توجه به محل نصب و طولانی بودن خط نوری می تواند باعث تفکیک بصری سطوح شود و همچنین دیوار را طولانی تر جلوه دهد. بنابراین نصب این چراغ در قسمت پایینی بنا باعث می شود ساختمان بلندتر به نظر برسد. در گذشته، نورافکن هایی که برای نورپردازی های بنا با ارتفاع بلند استفاده می شد چون پرتاب نور زیادی نداشتند بنابراین برای اینکه بتوانند اجزا و سطوح بالایی نما را روشن کند، باید با فاصله از ساختمان نصب می شدند، به همین دلیل پخش زیاد نور باعث روشنایی فضاهای مجاور هم می شد و اصطلاحا آلودگی نوری ایجاد می کرد. اما با حضور این محصول و نوع ساختاری که دارد می توان آن را در فاصله کمی نسبت به بدنه ساختمان قرارداد و نور به صورت متمرکز و خطی و با شوت نور فوق العاده فقط سطح مورد نظر را روشن می کند.
قراردادن چراغ جت لایت در فاصله کم باعث می شود متریال هایی که در نما استفاده شده اند اگر دارای بافت هستند بهتر جلوه کنند، در صورتیکه در فواصل نصب دورتر، سطوح یکنواخت تر و بدون سایه – روشن نمایش داده می شوند.
جت لایت پروژکتوری است با ابعاد کوچک و با توان های متفاوت، مثلا 3، 5، 7 و…وات که به صورت روکار و پایه دار نصب می شود. دلیل توان پایین این نوع چراغ این است که در تاریکی فضای بیرون برای روشنایی و نمایش یک سطح حداکثر به شدت 40 لوکس بیشتر نیاز نداریم. جنس بدنه جت لایت ها معمولا آلومینیومی است که داخل آن یک ترانس و یک چیپ ال ای دی COB وجود دارد. مقابل ال ای دی یک عدسی و لنز آنتی یو و ی(UV) برای پرتاب نوربیشتر و جهت دفع انعكاس نور خورشيد در روزقرار گرفته است. بدیهی است با توجه به اینکه این محصول برای نورپردازی بیرون ساختمان طراحی شده است، باید دارای درجه حفاظت (IP) باشد تا در برابر عوامل خارجی مثل آب و باد و ذرات مقاوم باشد. بعضی شرکت های تولیدکننده انواع نور رنگی این محصول را نیز به بازار ارائه می کنند.
از معروفترین شرکت های تولید کننده چراغ جت لایت در ایران می توان به آیاز، EDC، فاین الکتریک، ستاره شمال، مهتاب نور، مازی نور، یکتا افروز و شعاع پارس اشاره کرد.
