شش گام موثر در انتخاب چراغ دیواری
طراحی روشنایی ِ اجزای معماری تاثیر به سزایی در روند نورپردازی کلیت مکان ها دارند. به صورت پیش فرض، ذهنیت اکثر افراد برای روشنایی فضاها، معطوف سقف ها و قسمت وسط آنها می باشد، اما سایر بخش های داخلی و خارجی از جمله دیوارهای ساختمان، یکی از قسمت های مهم و مناسب در نصب ادوات نوری هستند، بنابراین انتخاب تجهیزات روشنایی دیواری برای طراحان و کاربران از مراحل مهم پروژه ها می باشند. در این گفتار به بررسی پنج گام موثر در انتخاب چراغ دیواری و عوامل تاثیرگذار در برگزیدن آنها پرداخته می شود.
همانطور که می دانیم انتخاب و نصب چراغ، یا با هدف طراحی روشنایی انجام می شود و یا با بیان دکوراتیو و در راستای تقویت زیبایی شناسی فضاها مورد استفاده قرار می گیرد. اگر با هدف نخست یعنی برای نورپردازی فضاها از آنها بهره برده شود، توجه به پارامترهای علمی در الویت است. این بررسی و تشخیص آن، به عهده طراحان می باشد. در ادامه به بیان مهمترین عوامل در انتخاب چراغ ها اشاره می کنیم.
1- انتخاب چراغ دیواری بر اساس ویژگی های فنی
در راستا انتخاب چراغ دیواری با هدف طراحی نورپردازی پروژه ها، اصلی ترین و مقدماتی ترین مورد، توجه به ویژگی های فنی محصولات است. در نورپردازی عملکردی، انتخاب رنگ نور، جهت و زاویه پخش نور، لومن چراغ، همگی باید مورد بررسی قرار بگیرند. شار نوری مورد نیاز هر فضا – به بیان ساده – بر پایه مقدار لوکس نوری مورد نیاز و استاندارد در ابعاد آن فضا محاسبه می شود و سپس لومن منبع نور با توجه به محاسبات طراحان و بر اساس تعداد مجموع ادوات در یک فضا انتخاب می شود. رنگ نور را باید بر اساس نوع کاربری فضا و عرصه ای که چراغ بر روی دیوار آن نصب می شود، انتخاب کرد. مثلا رنگ نورهای گرم(3000 کلوین) برای نشیمن در کاربری مسکونی، و رنگ نورهای سرد (6000 کلوین) برای اتاق های اداری انتخاب شود. مقدار زاویه پخش هم باید بر اساس ارتفاع دیواری که چراغ بر روی آن قرار می گیرد، تعیین گردد.
2- انتخاب چراغ دیواری بر اساس مکان نصب
یکی از پارامترهای موثر در برگزیدن محصولات روشنایی، فضایی است که دیوار آن به عنوان محل نصب چراغ مورد استفاده قرار می گیرد. اگر سطح مورد نظر، دیوار خارجی بنا باشد، باید ادوات روشنایی با درجه حفاظت (IP) انتخاب شوند تا در برابر عوامل محیطی مثل باد و باران مقاومت داشته باشند. همچنین برای ساختار چراغ های در معرض آب، با در نظر گرفتن این نکته که آیا در دسترس انسان هستند یا خیر، ولتاژ آنها گزینش شوند.
3- انتخاب چراغ دیواری بر اساس سبک طراحی
با توجه به اینکه سبک های گوناگون طراحی در بخش های مختلف بنا اعم از معماری داخلی یا نمای بیرونی وجود دارند، برای تجهیز کردن آنها باید محصولاتی هماهنگ با همان سبک و سیاق استفاده شود. چراغ های دیواری هم از این امر مستثنی نیست.
4- انتخاب چراغ بر اساس جهت پخش
محصولات و منابع نوری که به شکل دیوارکوب نصب می شوند، در پخش نور دارای مدل های متفاوتی هستند. در بعضی از ادوات پایه بر روی دیوار قرار می گیرد و نور به شکل مستقیم و بی واسطه به سمت بیرون ساطع می شود. در انواع دیگر، چراغ به شکلی طراحی شده است که نور بر روی دیوار تابیده می شود و پس از انعکاس از سطح به ما می رسد. این نوع از پخش می تواند به شکل تک طرفه، دو، سه یا چهار طرفه باشد. انتخاب دیوار کوب بر اساس تابش مستقیم و یا انواع غیرمستقیم و توسط طراحان انتخاب می شود.
5- انتخاب چراغ دیواری بر اساس متریال سطح
پوشش و متریال دیوار به عنوان یکی از سطوح پر استفاده جهت نصب چراغ در داخل و خارج بنا، در انتخاب این محصول موثر است. دیوار هایی که دارای بافت بسیار زمخت و ناصاف هستند، اصولا مناسب نصب دیواری نیستند. هر چه سطح صاف تر و صیقیلی تر باشد، حرکت و پخش نور بر روی آن بهتر و جذاب تر است.
6- انتخاب چراغ دیواری بر اساس تعامل با سایر منابع نوری
همانطور که پیش تر هم اشاره شد، زمانی که از چراغ های دیواری در راستای اهداف نورپردازی استفاده می شود، باید مقدار روشنایی با توجه به استانداردها محاسبه گردد و بر اساس محاسبات، نوع چراغ انتخاب و تعداد آن مشخص شود. حال اگر بر اساس سایر نیازها و همچنین تشخیص طراح نور، در یک فضا و به همراه چراغ های دیواری از انواع دیگر چراغ ها، مثلا نوع سقفی هم استفاده شود، مجموع آنها قرار است روشنایی فضا را تامین کنند، پس نوع پخش نور و تعداد چراغ های دیواری در تعامل با مکمل های خود برآورد می شود.
در ادامه مطالب گفته شده، باید به این نکته اشاره شود که در انتخاب چراغ دیواری پارامتر های دیگری هم موثر هستند که طراحان روشنایی نباید بی توجه از کنار آنها عبور کنند. برای مثال به کارگیری تکنیک نورپردازی، موردی است که می تواند در انتخاب محصول روشنایی دخیل باشد، چون چراغی که برای تکنیک روشنایی عمومی گزینش می شود از جهات گوناگونی با چراغی که برای تکنیک تاکیدی مورد نیاز است، فرق می کند. از دیگر موارد موثر برای برگزیدن چراغ نوع کاربری فضاها می باشد. بی گمان تجهیزات روشنایی که در یکی از ریز فضاهای مسکونی مورد استفاده قرار می گیرد با محصولی که در یک رستوران به دیوار نصب می شود، متفاوت خواهد بود. در انتها بیان این موضوع که در نورپردازی یک پروژه، سلیقه و بودجه کارفرما هم در انتخاب و خرید چراغ های دیواری بسیار مهم و قابل توجه است.
