PVC و محیط زیست

PVC، متریالی پرطرفدار یا دلهره‌آور؟!

همان‌طور که می‌دانید PVC یکی از مواد پر کاربرد در صنعت، به ‌ویژه تولید تجهیزات و لوازم صنعت برق است. بسیاری از مواد تشکیل ‌دهنده مهم سیم‌ ها و کابل‌ های برق PVC هستند. شاید برای شما هم سؤال پیش آمده باشد که چرا PVC در صنعت این همه پرکاربرد است. در این مطلب می‌خواهیم از PVC و مزایای استفاده از آن و البته نگرانی‌هایی که دربارۀ آن وجود دارد، بگوییم. شاید برای شما هم راهگشا باشد!

Polyvinyl Chloride پلاستیک سختی است که با اضافه‌کردن مواد روان‌کننده‌، نرم و انعطاف‌پذیر می‌شود. موارد استفادۀ بسیاری دارد و بیشترین استفادۀ آن در تولید فتالیت است که از مهم‌ترین و باارزش‌‌ترین محصولات پتروشیمی است. با این حال PVC ارزان است و به راحتی سرهم بندی می‌شود و برای ساخت لوله و اتصالات برق نیز کاربرد گسترده ای دارد. نخستین بار در سال ۱۸۳۵ هنری ویکتور رگنالت و در ۱۸۷۲ اوگن بومان به صورت اتفاقی با پلیمر روبه‌رو شدند؛ زمانی که مادۀ جامد سفیدرنگی که داخل فلاسک وینیل کلراید بود در معرض نور آفتاب قرار گرفت. قبل از قرن بیستم، ایوان استرا میسلنسکی، شیمیدان روسی و فریتز کلیت از کمپانی گریشم الکترون شیمی آلمان، تلاش کردند PVC را در محصولات تجاری استفاده کنند. مشکلاتی در فرایند سختی و شکنندگی پلیمر تلاش‌ هایشان را بی سرانجام گذاشت!

در سال ۱۹۲۶ والدو سیمون، از بی اف گودریچ، توانست روشی را برای نرم‌کردن PVC از طریق مخلوط‌کردن آن با افزودنی‌های گوناگون توسعه دهد. او ماده‌ای انعطاف‌پذیر تولید کرد که به سادگی در فرایندها و استفاده‌های تجاری گسترش پیدا کرد.

کاربردهای PVC و نگرانی های محیط زیستی

همان ‌طور که گفتیم استفاده از PVC به سرعت در صنایع گسترش یافت و در موقعیت‌های بسیاری استفاده شد که عبارت‌اند از: کارت‌های مغناطیسی، وینیل سایدینگ، برش عمودی پنجره‌ها، صفحه‌های گرامافون، لوله پی وی سی، لوله‌کشی، کانال و لوازم نصب‌کردنی، کیف‌های ارزان‌قیمت، پنجره‌های تاریک، در شکل نرم آن برای لباس، اثاثیه یا لوازم داخلی مانند پرده، کف‌سازی و ساختن سقف، پوستۀ کابل‌های الکتریکی، توپ‌های بازی سبک وزن، لوله‌کشی آب و فاضلاب و… .

در اواخر ۱۹۶۰ دکتر جان گریچ و دکتر موریس جانسون اولین کسانی بودند که PVC را روی کارگران دایرۀ پلیمریزاسیون، در بی اف گودریچ آزمایش کردند و به سرطان‌زایی آن برای انسان پی بردند.  باور کلی این است که بیشتر محصولات وینیلی اگر درست مصرف شوند، ضرری ندارند. اما به هر حال افزودنی‌ها و نرم‌کننده‌ها ممکن است از اشیای وینیلی نشت کنند. از PVC اسباب‌بازی‌های نرم برای نوزادان تهیه می‌شود که این امر نیز موجبات نگرانی از آسیب ‌زابودن این ماده را گسترش می‌دهد. محصولات PVC در صورت سوختن یا دفن‌شدن به صورت مضر نفوذ می‌کنند. در ژانویۀ 2003 اتحادیۀ اروپا شش نوع فتالیت نرم‌کننده در اسباب‌بازی‌ها را تحریم کرد. در سال 2006 کمیسیون امنیتی محصولات مصرفی آمریکا این تحریم را انکار کرد اما بیشتر کمپانی‌ها تولید اسباب‌بازی‌های PVC را برای نوزادان متوقف کردند. اخیراً PVC در ساختمان‌سازی جایگزین مواد سنتی مانند چوب، سیمان و سفال شده است. اما همچنان نگرانی‌های محیط زیستی دربارۀ آن ادامه دارد.

به طور کلی پیشرفت‌های بشر اغلب با صدمه به محیط زیست و طبیعت همراه بوده است. وانگهی اخیراً در تولیدات صنعتی بیشتر به این موضوع توجه می‌شود و محصولاتی تولید می‌شوند که برای طبیعت خطری نداشته یا دست کم خطر کمتری داشته باشند. شاید این نوآوری‌ها در صنعت تولید PVC هم اتفاق بیفتند و این محصول به گونه‌ای تولید شود که نگرانی‌های محیط زیستی دربارۀ آن کمرنگ شوند.