مس، رسانای بی ادعا!

مس، رسانای قوی

همزمان با اختراع تلگراف در دهه 1820 میلادی استفاده از فلز مس در سیم‌ کشی ‌ها آغاز گردید. پس از آن با اختراع تلفن در 1876 تقاضا برای استفاده از فلز مس در سیم‌ کشی‌ها بیشتر و بیشتر شد. خاصیت مهم این فلز رسانای الکتریکی بودن آن است. مس در بسیاری از گروه‌ های سیم‌ کشی برق استفاده می‌شود. سیم‌ های مسی امروزه در تولید برق و توزیع آن و یا مخابرات و مدارهای الکترونیکی و انواع دیگری از تجهیزات الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین از مس و آلیاژهایش برای ایجاد اتصالات برق نیز بهره گرفته می‌شود. با این وصف بازار هدف تولید مس سیم‌کشی در ساختمان ‌ها می‌ باشد.

هر ساله بیش از نیمی از مس تولید شده در امور مربوط به ساخت سیم‌ های الکتریکی و کابل ‌های سیم‌ کشی استفاده می‌گردد. رسانایی بالا و همچنین انعطلاف و غلتک‌پذیری این فلز، مس را یکه تاز صنعت سیم و کابل کرده است.

مس صد درصد

بر اساس استاندارد تعریف شده مس نرم با مقاومت ویژه ۰۷۲۴/۱ در سانتیمتر در ۲۰ درجه سانتیگراد را مس صد در صد می ‌نامند. از آنجا که فلز مس کاربردهای گوناگونی در سیستم‌ های الکتریکی دارد درجه و کیفیت آن و همچنین میزان بالای رسانایی جنس مرغوب این فلز از اهمیت بسیاری برخوردار است.

عدم استفاده از مس ناخالص

دلیل مشخصی که کارشناسان برای عدم استفاده از مس ناخالص در صنعت ساخت سیم و کابل می ‌آورند در واقع این است که وجود ناخالصی در مس سبب کاهش کیفیت رسانایی سیم خواهد شد بنابراین مس تایید شده برای استفاده در این موارد تنها مسی با درجه خلوص ۹۵/۹۹ است. امروزه در صنعت ساخت سیم و کابل منعطف تنها رساناهای مسی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در این میانه مقاطع هادی کمتر از ۱۰ میلی متر مربع گرد و یک تکه هستند و مقاطع بیشتر از آن را از یک‌سری رشته‌های سیم نازک مسی در هم تابیده شده می‌سازند، این مقاطع بر اساس نیازهای سیستم برقی طراحی می‌شوند و نه بر اساس اصول علم هندسه.

شیوه ساخت و نحوه تاباندن و فشرده‌سازی رشته سیم‌های رسانای گرد و یا قطاعی امروزه بسیار گسترده و متنوع شده است. بنابراین مواردی که تا کمی قبل‌تر در کیفیت رسانایی یک رشته سیم دارای اهمیت بالایی بودند نیز تغییر کرده‌اند و گاهی استانداردهای جهانی حتی در این ‌باره تغییر و کاملا برعکس شده است.

استاندارد جهانی کیفیت سیم ‌های مسی

لازم به توضیح است که در سال 1980 یک توافق سراسری در جهان اتفاق افتاده است که بر آن اساس برای ایجاد سیم‌کشی در کابل ‌های انتقال نیرو استفاده از سیم‌کشی منعطف الزامی تعیین گردید همچنین در همان هنگام استاندارد DIN VDE نیز معرفی و اعلام گردید و از طرف دیگر کمترین تعداد به کارگیری رشته سیم‌ ها در این روند و میزان قطر سیم‌ ها و مقاومت رساناها نیز در قالب استانداردهای IEC و DIN و VDE ارائه گردید. در ایران نیز استاندارد مرجع همان استاندارد IEC بوده است.

تنها محدودیت استفاده از مس در سیم ‌کشی

فقط یک عامل استفاده از فلز مس به عنوان رسانا را در سیم‌ها و کابل‌ها محدود می‌سازد و آن هم نوسان ناگهانی قیمت آن در بازار عرضه و تقاضا است. با این وجود، مس که از ابتدا به عنوانی جایگزینی به صرفه در مقابل طلا، که رسانایی بالاتری داشت، پا به عرصه صنعت گذاشت، کماکان به عنوان رسانایی به صرفه و بی ادعا کاربرد فراوان دارد!

البته گاهی به جای مس از فلزاتی مانند آلومینیوم هم به عنوان رسانای سیم و کابل ها استفاده می شود ولی قطعا رسانایی آلومینیوم و مس قابل مقایسه نیست زیرا مس قدرت انتقال جریان بالایی دارد ولی از طرفی قیمت بالاتر و وزن سنگین تر آن شرکت های تولید سیم و کابل را بر آن داشته است تا از آلومینیوم نیز در تولید هادی استفاده نمایند. به طور مثال ساخت سیم و کابل خطوط هوایی معمولا با آلومینیوم انجام می شود. شما می توانید با مراجعه به لایت هوم نسبت به خرید سیم و کابل با هادی مسی و آلومینیومی و همچنین اطلاع از قیمت این محصولات اقدام نمایید.